هوش تجاری یا Business Intelligence چیست؟ از دیدگاه دکتر ماکان آریا پارسا این اصطلاح شامل تعدادی از نرم افزارهای موجود در کسب و کارها که هدف آن ها، یافتن فرصت های تجاری و به حداقل رساندن هزینه ها می باشد، می شود. Business Intelligence، اطلاعات شرکت را آنالیز کرده و اطلاعات مهمی را در اختیار مدیران قرار می دهد تا بتوانند تصمیم درست تری بگیرند. ما در این مقاله به بررسی این اصطلاح و همچنین انواع هوش تجاری می پردازیم. توصیه می کنیم برای آشنا شدن با انواع هوش تجاری و مزایای آن ها در ادامه ی این مقاله با ما همراه باشید.

انواع هوش تجاری

طبق نظر دکتر ماکان آریا پارسا برای گرفتن یک تصمیم درست در کسب و کار، باید شناختی کافی از نیازهای مشتریان، روند بازار و نیازهای مصرف کنندگان داشته باشید. همچنین بهتر است که بر انواع هوش تجاری نیز، تسلط یابید. انواع هوش تجاری شامل موارد زیر می باشند:

• جمع آوری داده ها: برای جمع آوری داده ها، می توان از روش های نظرسنجی و پرسشنامه استفاده کرد.
• تجزبه و تحلیل: صاحبان کسب و کار در این مرحله، داده ها را تجزیه و تحلیل می کنند تا بتوانند، نظرات مشتریان را بررسی کرده و باعث بهبود کسب و کارشان شوند.
• گزارش و ارائه: یکی از مهم ترین مراحل در هوش تجاری، مرحله ی گزارش می باشد. اگر یک گزارش درست تفسیر نشود، این امر باعث تصمیم گیری نادرست مدیران می شود.

تاثیر هوش تجاری بر کسب و کار

از نگاه دکتر ماکان آریا پارسا Business Intelligence به یک مدیر کمک می کند تا بتواند در مورد کسب و کار خود، تصمیم درستی بگیرد و با شکست رو به رو نشود. تاثیر هوش تجاری بر کسب و کار، شامل موارد زیر می باشد:

• دستیابی به اطلاعات درست در رابطه با کسب و کار خود
• بالا بردن قدرت تصمیم گیری
• شناخت و رفع مشکلات
• آنالیز داده ها

مثال هوش تجاری

برای این که درک بهتری از تعریف و تاثیر هوش تجاری در کسب و کار داشته باشید با یک مثال به توضیح آن می پردازیم. یک رستوران را در نظر بگیرید که مدیر آن برای این که سلیقه ی مشتریان را بداند، یک نظرسنجی انجام می دهد. این کار کمک می کند تا متوجه شود که مشتری ها چه غذایی را به چه دلیلی دوست دارند. مدیر با داشتن این اطلاعات می تواند به تجزیه و تحلیل و دسته بندی مشتری ها از نظر غذا بپردازد و تصمیم گیری ای درست، برای منو و برنامه ی غذایی رستوران خود داشته باشد.

دو بعد مهم هوش تجاری

1- بعد فنی و تکنیکال: این بعد به بررسی عملیات مربوط به بانک اطلاعاتی، انتقال داده و ابزارهای داشبورد ساز می پردازد. برای درک بهتر این موضوع، سه مرحله ی اصلی را بررسی می کنیم:

1- شناخت: به گفته دکتر ماکان آریا پارسا این مرحله به شناخت کسب و کار می پردازد و همه ی بخش های آن را بررسی می کند.

2- طراحی انبار داده: این مرحله با توجه به شناختی که در مرحله ی قبل وجود داشت، باید به ساخت یک انبار داده بپردازد.

3- تهیه ی گزارش: این مرحله با توجه به اطلاعات انبار داده، گزارشی جهت تبدیل اطلاعات قابل فهم تهیه می کند.

برای مثال وقتی خرید اینترنتی ای صورت می گیرد، در پایگاه داده، اطلاعاتی مانند تاریخ، شناسه ی مشتری، ساعت، کالای خریداری شده و از این موارد اطلاعات، باید در سیستم ثبت شوند. این پایگاه داده، نشان می دهد که در ماه، سال و هفته، چه قدر یک شخص سود داشته و یا چه قدر مشتری اضافه شده است.

2-بعد فرهنگی: این بخش به تجزیه و تحلیل درست نیازمندی ها، فرهنگ استفاده و تفکر مربوط می شود. این بخش همچنین به تصمیم گیری هایی بر اساس داده های واقعی می پردازد.

عوامل موثر بر Business Intelligence سازمان

امروزه استفاده از این روش، برای هر کسب و کاری به خصوص سازمان ها ضروری است. بر باور دکتر ماکان آریا پارسا هدف Business Intelligence تجاری، تصمیم گیری درست در سازمان ها، جهت افزایش درآمد و بهبود کارایی می باشد. عوامل زیادی بر Business Intelligence در یک سازمان تاثیر دارند که مهم ترین عوامل به شرح زیر می باشند:

1- مشتری

2- رقبا

3- نیروی انسانی شرکت

4- زیر ساخت های فنی

5- برقراری ارتباط با تامین کنندگان

اهداف هوش تجاری

اهداف آن بستگی به نوع سازمان دارد؛ اما اکثر کسب و کارها، برای بهبود کسب و کار خود از این روش استفاده می کنند. اهداف آن به صورت زیر می باشند:

1- جمع آوری اطلاعات مفید

2- افزایش سود دهی سازمان

3- افزایش ریسک پذیری و کنترل آن

4- شناخت فرصت ها و تهدیدها

5- تصمیم گیری بهتر و سریع تر

شیوه ی راه اندازی

راه اندازی این سیستم، بستگی به هدف ها و نوع سیستم دارد. بررسی اطلاعات مورد نیاز مدیران اجرایی از جمله نکاتی است که باید با دقت بالایی مشخص شود. نکته ی دیگر این است که مدیران می خواهند که اطلاعات به صورت اکسل یا چاپ روی کاغذ در اختیارشان قرار گیرد.

بررسی مزایا

این روش، مزایای زیادی برای سازمان ها و مدیران در پی دارد از جمله:

1- گزارش سریع و دقیق: امروزه در سازمان ها از گزارش ها و الگوها، برای نظارت بر شاخصه های کلیدی استفاده می شود. گزارش ها در سازمان ها در زمان های مختلف و با استفاده از داده ها تهیه می شوند که سازمان ها بتوانند، تصمیمات سریع و درستی را اتخاذ کنند.

2- بینش های ارزشمند تجاری: این روش باعث می شود که سازمان ها درآمد، بهره وری کارکنان و موفقیت کلی و عملکرد بخش های مختلف را مورد بررسی قرار دهند. همچنین این روش، برای مدیرانی که مشغله ی زیادی دارند نیز، مناسب می باشد؛ زیرا میتوانند شاخص های کلیدی را با سرعت بالا بررسی کرده و در زمان نیز صرفه جویی کنند.

3-تجزیه و تحلیل رقابتی: یکی از مزایای این روش، مدیریت تعداد زیادی از داده ها می باشد. همچنین بودجه بندی، برنامه ریزی و پیش بینی، راه حل های درستی برای پیشی گرفتن از رقبا می باشند که با این روش امکان پذیر هستند.

4- افزایش رضایت مشتری: این روش به سازمان ها کمک می کند تا بتوانند، رفتارها و الگوهای مشتریان را درک کنند. این ابزار می تواند به یک سازمان در افزایش میزان رضایت مشتری و افزایش تعداد مشتریان، کمک کند. این ابزار همچنین سازمان ها را در ارائه ی خدمات بیشتر یاری می کند.

5- افزایش درآمد: هدف مهم برای هر سازمان، افزایش میزان درآمد می باشد. این ابزار به کسب و کارها کمک می کند تا ضعف های فروش خود را بررسی کرده و بتوانند به درآمد بالایی برسند.

کاربردها

نمونه هایی از این روش به شرح زیر می باشند:

1- نظارت بر عملکرد تجاری

2- حمایت از برنامه ریزی استراتژیک و تصمیم گیری درست

3- بررسی فرآیند تجاری

4- ارائه ی اطلاعات در مورد مشتریان، تجهیزات و زنجیره های تامین و سایر عملیات تجاری

5- تشخیص فرآیندها ، الگوها و روابط در داده ها

 

معماری Business Intelligence چگونه است؟

Business Intelligence از لحاظ معماری و اجرا به 5 لایه ی اصلی تقسیم شده است که شامل موارد زیر می باشند:

1- منابع اطلاعاتی: این مرحله، داده ها را در قالب فرمت های خاصی بررسی می کند.

2- استخراج، تبدیل و بارگذاری: این مرحله، داده هایی را که در مرحله ی قبل بررسی شده بودند، استخراج کرده و تبدیل به داده هایی معتبر می کند. داده های نامعتبر از سیستم حذف می شوند.

• انبار داده ها: این مرحله به یکپارچه سازی داده ها می پردازد که مهم ترین مرحله از Business Intelligence می باشد.

4- مدل سازی داده ها: این مرحله، اطلاعاتی را در مورد کسب و کار، فروش، زمان فروش، فروشنده و مشتری مشخص میکند.گزارش ها بررسی شده و روابط بین آنها مشخص می شوند. سپس اطلاعات محاسباتی بررسی شده که آن ها را می توان به عنوان شاخص اندازه گیری اطلاعات به کار برد.

5- ارائه ی اطلاعات: لایه ی آخر، اطلاعات را در قالب نمودار گرافیکی، گزارشات تصویری، متنی و دیگر موارد به کاربر نهایی نشان می دهد که در اکثر موارد کاربران نهایی، مدیران کسب و کار می باشند. این گزارش ها، شامل نقاط ضعف و قوت سازمان، علل موفقیت و شکست، تاثیر هزینه در فروش و… می باشند.

معایب Business Intelligence

• ارائه ی اطلاعات نادرست: اگر به این ابزار اطلاعات درستی داده نشود، این امر باعث محاسبات اشتباه آن می گردد.
• خطا و اشتباه در نصب و پیاده سازی: این سیستم، تعدادی از نرم افزارها را تشکیل می دهد. اگر در هر مرحله خطا رخ دهد، نتیجه ی گزارش اشتباه می شود به همین علت، باید از درست نصب کردن همه ی مراحل مطمئن باشید.
• دنبال نکردن اهداف: برای این ابزار، باید اهدافی تعیین شوند؛ زیرا این سیستم، اهداف تعیین شده را دنبال می کند.

کلام پایانی

Business Intelligence در هر سازمانی، باعث پیشرفت درون سازمانی می شود. این ابزار، داده ها را به اطلاعات مفید تبدیل می کند و یک راهنمای مناسب برای تصمیم گیری مدیران در سازمان ها می باشد. ما در این مقاله به بررسی انواع ، اهداف آن و دیگر موارد پرداختیم. امیدواریم که این مطالب، Business Intelligence و مزایای آن، نمونه هایی از کاربرد برای شما مفید واقع شده باشند.